Teraanga kökleri batı Afrika’ya dayanan, misafirperverlik anlamına gelen Wolofça bir kelimedir. Ancak bunu tek bir cümlede bu şekilde özetlemek pek mümkün değil. Çünkü bu sözcük aslında bir yaşayış biçimi, bir ruh, belki bir inanç hatta bir yaşam felsefesi haline gelmiş bir kültürdür aslında.
Teraanga, paylaşmaya dayalı bir yaşayış biçimidir. Din, dil, ırk, cinsiyet ayırmadan paylaşmayı öğütlüyor. Yani ötekileştirmiyor ve birleştiriyor insanları. Bu kültür en çok Senegal’in yemek kültüründe göze çarpıyor. Çünkü Senegal de yaşayan insanlar yemeklerini büyük tek bir tabaktan yerler. Her zaman evdeki kişi sayısından daha fazla yemek çıkar. Bu dışarıdan bir misafir gelme ihtimaline karşı hazırlıktır. Dışarıdan misafir gelirse de yemeğin en güzel bölümü misafire ayırılır. Her zaman her yere davetlisindir bunun için izin istemene gerek yok. Onlar sizi hoş görüyle karşılarlar ve ellerinde olanı sizinle paylaşırlar. Çünkü onların kültürüne göre ne kadar çok şey verirsen o kadar çok şey alırsın. İşte o büyük tabak Teraanganın sembolüdür bana göre. Tek bir tabaktan yiyen birbirinden farklı insanlar. Tek yemek ve tek tabak var ama birçok ruh var tabağın etrafında ve aynı şeyi paylaşıyorlar. Bana göre bu Terangayı anlatan onu bir yaşayış biçimi ve bir ruh yapan şeydir.
Senegal karma bir dine ve kültüre sahip çünkü hem Fransız hem Hollanda hem İngiliz sömürgesi altında. Bölgede hem Müslümanlık inancı hem de Hristiyanlık inancı var. Teraanga etkisini inançlar üzerinde de gösteriyor. İnsanlar birbirlerinin inançlarına saygılılar birbirlerini farklı dinlere inanıyorlar diye ötekileştirmiyorlar. Bunun yerine bir bütünlük kurmuşlar. Farklı dinleri yaşıyorlar ancak onları beraber kutluyorlar. Müslümanlar Hristiyanların bayramlarını onlarla kutlayabiliyor ya da Hristiyanlar Müslümanların bayramlarını onlarla kutlayabiliyor. Bu beraberce ötekileşmeden yaşamanın bir formülü: paylaş, sev, saygı duy yani Teraanga.
İnanç ve siyasi karşıtlıklar yüzünden yaşanan kaos, farklı mertebelere sahip olmak, ego, bunlar bizi ötekileştiren şeyler değil mi? Ötekileşmeden yaşamak hepimizin hayali ama insan kibrinden vazgeçemiyor. Bunu bir grup insan bin yıl önce Afrika’da başarmış. Geçmişi ve kökeninin Senegal’den çıktığı bilinse de bu kültürün ne zaman doğduğu ve nasıl doğduğu bir gizem. Ancak uzun yıllardan beri etkisini batı Afrika’da cömertlikle, sevgiyle, sıcaklıkla, misafirperverlikle, hoşgörüyle halen gösteriyor. Ben ise bu kültürün ve ruhun etkisinin bütün dünyaya yayılmasını diliyorum. Belki bir gün Teraanga bütün dünyanın ruhunu tek bir tabak etrafında toplayabilir.
Kaynakça: https://www.bbc.com/travel/article/20201115-teraanga-the-word-that-defines-senegal
